Cuộc Khởi Nghĩa Tigray 1974–1991: Một Bản Thơ Ca Tán Đối Với Tinh Thần Kiên Trì Của Con Người, Dẫn Đầu Bởi Hailé Sélassié I

Ethiopia, một đất nước nằm trên Sừng châu Phi, được biết đến với lịch sử phong phú và văn hóa độc đáo. Từ những vương triều cổ đại đến thời kỳ đế quốc hiện đại, Ethiopia đã trải qua vô số biến cố lịch sử, tạo nên một bản sắc văn hóa và dân tộc sâu sắc. Trong số các nhân vật lịch sử lỗi lạc của đất nước này, Hailé Sélassié I, hoàng đế cuối cùng của Ethiopia, nổi bật với vai trò lãnh đạo kiên cường trong cuộc khởi nghĩa Tigray năm 1974-1991.

Hailé Sélassié I, sinh ra vào năm 1892 với tên khai sinh là Tafari Makonnen, lên ngôi hoàng đế vào năm 1930. Ông được biết đến với chính sách hiện đại hóa đất nước và cố gắng đưa Ethiopia vào thế giới hiện đại. Tuy nhiên, triều đại của ông cũng đối mặt với những thách thức lớn, bao gồm cuộc xâm lược của Italy năm 1935-1941. Sau khi được giải phóng khỏi ách thống trị của người Ý, Hailé Sélassié I tiếp tục cai trị Ethiopia cho đến năm 1974, khi ông bị lật đổ trong một cuộc đảo chính quân sự do Derg – một hội đồng quân sự – lãnh đạo.

Cuộc khởi nghĩa Tigray là một cuộc xung đột kéo dài từ năm 1974 đến năm 1991, bao gồm nhiều phe phái tham chiến và diễn ra trên khắp Ethiopia. Cuộc khởi nghĩa này bắt nguồn từ những bất bình về tình hình chính trị và kinh tế ở vùng Tigray, miền bắc Ethiopia. Những người Tigray cảm thấy bị thiệt thòi về quyền lực và cơ hội kinh tế, dẫn đến sự bất mãn sâu sắc đối với chính quyền Derg.

Mặc dù Hailé Sélassié I đã bị lật đổ trước khi cuộc khởi nghĩa Tigray nổ ra, ông vẫn là một biểu tượng quan trọng đối với người dân Tigray và những người ủng hộ chế độ quân chủ cũ. Hình ảnh của ông được sử dụng bởi Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray (TPLF) – một trong những tổ chức nổi bật nhất trong cuộc khởi nghĩa – để tập hợp sự ủng hộ và động viên tinh thần đấu tranh.

TPLF, cùng với các nhóm vũ trang khác như Mặt trận Dân chủ Ethiopia (EDF), đã tiến hành chiến dịch quân sự chống lại chính quyền Derg. Cuộc xung đột diễn ra trên nhiều mặt trận, bao gồm các cuộc giao tranh dữ dội trong vùng núi Tigray và các thành phố lớn như Addis Ababa.

Để hiểu rõ hơn về sự phức tạp của cuộc khởi nghĩa Tigray, chúng ta hãy xem xét một số yếu tố quan trọng:

Yếu tố	Mô tả
Bất bình chính trị:	Người dân Tigray cảm thấy bị thiệt thòi về quyền lực và đại diện chính trị.
Bất bình kinh tế:	Sự phân bố bất công tài nguyên và cơ hội kinh tế là một nguồn cội của sự bất mãn.
Sự ủng hộ Hailé Sélassié I:	Hình ảnh của hoàng đế đã bị lật đổ được sử dụng để huy động sự ủng hộ cho cuộc khởi nghĩa.
Chiến lược quân sự:	Các nhóm vũ trang Tigray sử dụng chiến thuật du kích hiệu quả để chống lại quân đội Derg.

Cuộc khởi nghĩa Tigray kết thúc vào năm 1991 với sự sụp đổ của chế độ Derg và việc thành lập chính phủ chuyển tiếp do TPLF lãnh đạo. Hailé Sélassié I, người đã bị giam cầm từ năm 1974, qua đời vào năm 1975. Tuy nhiên, hình ảnh của ông vẫn là một biểu tượng quan trọng trong lịch sử Ethiopia, thể hiện tinh thần kiên trì và đấu tranh cho tự do của người dân Tigray.

Cuộc khởi nghĩa Tigray là một sự kiện phức tạp với nhiều nguyên nhân và hệ quả sâu xa. Nó đã để lại dấu ấn đáng kể trên bản đồ chính trị và xã hội Ethiopia. Mặc dù đầy rẫy bạo lực và mất mát, cuộc khởi nghĩa Tigray cũng là minh chứng cho sức mạnh của ý chí con người và khát vọng tự do, một bài học lịch sử có giá trị đối với mọi quốc gia và dân tộc trên thế giới.