Cuộc nổi dậy Sepoy năm 1857: Nổi loạn chống lại chính quyền thuộc địa của người Anh, đánh dấu sự suy yếu của Công ty Đông Ấn và khởi đầu cho thời kỳ cai trị trực tiếp của Vương miện Anh ở Ấn Độ.
Sự kiện lịch sử được biết đến với tên gọi “Cuộc nổi dậy Sepoy năm 1857” là một trong những giai đoạn đầy biến động nhất trong lịch sử Ấn Độ, đánh dấu sự kết thúc của chế độ cai trị của Công ty Đông Ấn Anh và mở ra thời đại cai trị trực tiếp của Vương miện Anh. Cuộc nổi loạn này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân phức tạp, bao gồm sự bất mãn sâu sắc của người dân bản địa đối với chính sách cai trị tàn bạo và phân biệt chủng tộc của người Anh, cũng như những tin đồn lan truyền về việc quân đội Anh cố tình ô uế tôn giáo Hồi giáo và Hindu.
Để hiểu rõ hơn về cuộc nổi dậy này, chúng ta cần quay trở lại năm 1857 tại Meerut, một thành phố quan trọng ở miền Bắc Ấn Độ. Vào thời điểm đó, quân đội Anh gồm các lính Sepoy (thuộc bộ binh) được tuyển mộ từ khắp nơi trên tiểu lục địa Ấn Độ. Họ là những người thuộc nhiều tôn giáo và dân tộc khác nhau, nhưng đều chung một nỗi bất bình với chính quyền Anh.
Một trong những yếu tố chủ chốt dẫn đến cuộc nổi dậy là việc ban hành lệnh sử dụng loại đạn dược mới cho súng Enfield Pattern 1853. Loại đạn này được bọc bằng mỡ bò và cừu - một điều bị coi là ô uế đối với cả người Hồi giáo lẫn người Hindu. Người Hồi giáo tin rằng lợn là động vật “bẩn”, trong khi người Hindu coi bò là loài vật thiêng liêng. Việc sử dụng loại đạn này đã khiến cho nhiều Sepoy cảm thấy bị xúc phạm và khinh thị về niềm tin tôn giáo của mình.
Ngày 29 tháng 5 năm 1857, những Sepoy tại Meerut đã nổi dậy chống lại lệnh sử dụng loại đạn mới. Họ từ chối khai hỏa súng có đạn bọc mỡ động vật và tấn công các sĩ quan Anh. Cuộc nổi dậy nhanh chóng lan rộng ra khắp miền Bắc Ấn Độ như một ngọn lửa, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân địa phương, bao gồm cả nông dân, thợ thủ công, và thậm chí là những người theo đạo Sikh.
Dưới đây là một số điểm mấu chốt về cuộc nổi dậy Sepoy năm 1857:
- Nguyên nhân: Sự bất mãn đối với chính sách cai trị của người Anh; tin đồn về việc ô uế tôn giáo Hồi giáo và Hindu bằng loại đạn mới.
- Sự kiện khởi đầu: Nổi dậy của Sepoy tại Meerut ngày 29 tháng 5 năm 1857.
| Địa điểm | Sự kiện chính |
|---|---|
| Meerut | Nổi dậy Sepoy |
| Delhi | Binh lính Sepoy chiếm đóng Delhi, tuyên bố Maharaja Bahadur Shah II làm hoàng đế |
| Lucknow | Cuộc bao vây kéo dài tại Lucknow với sự tham gia của Rani Lakshmibai |
- Kết quả: Cuộc nổi dậy bị dập tắt sau nhiều tháng chiến đấu ác liệt.
Sau khi cuộc nổi dậy bị dập tắt, người Anh đã áp dụng chính sách trả đũa tàn bạo. Hàng ngàn người Ấn Độ bị hành quyết hoặc bị đưa đi lưu đày. Công ty Đông Ấn Anh bị giải thể và Vương miện Anh chính thức tiếp quản quyền cai trị Ấn Độ.
Cuộc nổi dậy Sepoy năm 1857 là một sự kiện lịch sử quan trọng, đã thay đổi cục diện chính trị ở Ấn Độ và có tác động sâu rộng đến cuộc đấu tranh giành độc lập của người dân nước này. Dù thất bại về mặt quân sự, cuộc nổi dậy đã mang lại ý thức về dân tộc cho người dân Ấn Độ và khơi dậy ngọn lửa yêu nước trong lòng họ.
Ghi chú:
- Maharaja Bahadur Shah II là vị hoàng đế cuối cùng của triều đại Mughal ở Delhi.
- Rani Lakshmibai là một nữ hoàng dũng cảm đã lãnh đạo quân đội chống lại quân Anh tại Lucknow.
Sự kiện này cũng cho thấy sự yếu kém của hệ thống cai trị thuộc địa, và đánh dấu sự bắt đầu của thời kỳ mới trong lịch sử Ấn Độ - thời kỳ mà người dân nước này sẽ đấu tranh không ngừng để giành được độc lập.